ყველაზე ადრე ქართველ ასკეტთა კვალი სირია­-პალესტინაში ჩანს. მათი მოღვაწეობა აქ  IV საუკუნიდან იწყება. განსაკუთრებულ ძლიერებას კი  IV-V საუკეუნეებში აღწევს. პალესტინაში ბერმონაზვნობის ისტორიის დასაწყისს უკავშირებენ ხარიტონისა და ილარიონ დიდის სახელებს. მათი თაოსნობით გაიშალა ასკეტური მოღვაწეობა და  ერთიმეორის მიყოლებით რამდენიმე ლავრა აღმოცენდა: ხარიტონისა, ექვთიმესი, თეოდოსისა, საბა განწმენდილისა და სხვა. ქართული კულტურის ისტორიაში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია თეოდოსის ლავრა, რომელიც … ვრცლად ქართული მონასტრები პალესტინაში